Podstawy rekuperacji w budownictwie mieszkaniowym
Rekuperacja to system odzyskiwania ciepła z powietrza wywiewanego z budynku. Proces ten pozwala na znaczne oszczędności energii. W typowym domu jednorodzinnym rekuperacja może zmniejszyć koszty ogrzewania nawet o 30%. Urządzeniem odpowiedzialnym za ten proces jest rekuperator. Składa się on z wentylatora nawiewnego, wywiewnego oraz wymiennika ciepła. Nowoczesne systemy rekuperacji oferują sprawność odzysku ciepła na poziomie 90%. Ich instalacja wymaga jednak odpowiedniego przygotowania budynku oraz fachowej wiedzy.
Przy wyborze systemu rekuperacji należy uwzględnić kilka kluczowych czynników. Są to: wielkość domu, liczba domowników oraz planowany budżet. Dla domów o powierzchni do 150 m² wystarczający będzie rekuperator o wydajności 350 m³/h. Większe budynki wymagają urządzeń o wyższej mocy. Ceny podstawowych systemów rekuperacji zaczynają się od około 8000 zł. Bardziej zaawansowane rozwiązania mogą kosztować nawet 25000 zł. Inwestycja w rekuperację zwraca się średnio po 5-7 latach.
Montaż systemu rekuperacji najlepiej zaplanować na etapie budowy domu. Wtedy możliwe jest optymalne rozplanowanie kanałów wentylacyjnych. W istniejących budynkach instalacja jest trudniejsza, ale nadal możliwa. Wymaga ona jednak często dodatkowych prac adaptacyjnych. Standardowy system rekuperacji składa się z centrali wentylacyjnej, sieci kanałów oraz anemostatów. Centrale najczęściej montuje się na poddaszu lub w piwnicy. Kanały prowadzi się w stropach lub zabudowie.
Prawidłowo działający system rekuperacji zapewnia stały dopływ świeżego powietrza. Eliminuje on problem wilgoci i pleśni w domu. Dodatkowo, filtry w rekuperatorze oczyszczają powietrze z pyłów i alergenów. Jest to szczególnie ważne dla alergików. System rekuperacji pracuje cicho i nie powoduje przeciągów. Jego obecność podnosi również wartość nieruchomości. Coraz więcej kupujących zwraca uwagę na energooszczędne rozwiązania w domach.
Wybór odpowiedniej centrali rekuperacyjnej
Centrale rekuperacyjne to serce systemu odzyskiwania ciepła. Ich wybór ma kluczowe znaczenie dla efektywności całej instalacji. Na rynku dostępne są urządzenia o różnych parametrach i funkcjach. Podstawowym kryterium wyboru jest wydajność centrali. Powinna ona zapewniać wymianę powietrza w całym domu co najmniej raz na dwie godziny. Dla domu o powierzchni 150 m² i wysokości pomieszczeń 2,6 m potrzebna będzie centrala o wydajności minimum 195 m³/h.
Ważnym parametrem central rekuperacyjnych jest sprawność odzysku ciepła. Nowoczesne urządzenia osiągają wartości powyżej 90%. Oznacza to, że z wywiewanego powietrza odzyskują ponad 90% zawartej w nim energii cieplnej. Wybierając centralę, warto zwrócić uwagę na jej klasę energetyczną. Urządzenia klasy A++ zużywają najmniej prądu do swojej pracy. Różnica w zużyciu energii między klasą A a A++ może wynosić nawet 50% rocznie.
Kolejnym istotnym aspektem jest poziom hałasu generowanego przez centralę. Urządzenia montowane w przestrzeni mieszkalnej nie powinny przekraczać 35 dB. Dla porównania, to poziom cichej rozmowy. Centrale rekuperacyjne wyposażone są w różne systemy sterowania. Najprostsze mają regulację ręczną. Bardziej zaawansowane oferują sterowanie automatyczne, z możliwością programowania tygodniowego. Niektóre modele posiadają czujniki CO2 i wilgotności, dostosowujące pracę do aktualnych warunków w domu.
Przy wyborze centrali warto zwrócić uwagę na dodatkowe funkcje. Należą do nich: bypass letni, nagrzewnica wstępna czy możliwość współpracy z gruntowym wymiennikiem ciepła. Bypass pozwala na ominięcie wymiennika ciepła w lecie, gdy chcemy schłodzić dom. Nagrzewnica chroni wymiennik przed zamarzaniem w zimie. Gruntowy wymiennik ciepła wstępnie ogrzewa lub schładza powietrze, zwiększając efektywność systemu. Ceny central rekuperacyjnych wahają się od 4000 zł do 15000 zł, w zależności od wydajności i wyposażenia.
Instalacja rekuperacji ściennej w istniejących budynkach
Rekuperacja ścienna to rozwiązanie dedykowane głównie do istniejących budynków. Jest ona alternatywą dla tradycyjnych systemów kanałowych. Rekuperatory ścienne montuje się bezpośrednio w ścianie zewnętrznej budynku. Nie wymagają one rozbudowanej sieci kanałów. Dzięki temu ich instalacja jest prostsza i mniej inwazyjna. Typowy rekuperator ścienny ma wydajność od 30 do 60 m³/h. Jest to wystarczające dla pojedynczego pomieszczenia o powierzchni do 25 m².
Montaż rekuperatora ściennego wymaga wykonania otworu w ścianie zewnętrznej. Jego średnica wynosi zwykle od 160 do 250 mm. W otworze umieszcza się rurę osłonową, a w niej samo urządzenie. Cały proces trwa zazwyczaj kilka godzin. Nie wymaga on dużych przeróbek w budynku. Rekuperatory ścienne są zasilane prądem o napięciu 230V. Pobór mocy tych urządzeń jest niewielki, wynosi od 3 do 30W. Przekłada się to na niskie koszty eksploatacji, rzędu kilku złotych miesięcznie.
Efektywność rekuperatorów ściennych jest nieco niższa niż central kanałowych. Sprawność odzysku ciepła wynosi tu od 70% do 90%. Urządzenia te są jednak wyposażone w filtry powietrza. Zatrzymują one pyły i alergeny, poprawiając jakość powietrza w pomieszczeniu. Niektóre modele posiadają również funkcję jonizacji. Polega ona na nasycaniu powietrza jonami ujemnymi, co ma pozytywny wpływ na samopoczucie. Ceny rekuperatorów ściennych zaczynają się od około 1500 zł za pojedyncze urządzenie.
Przy instalacji rekuperacji ściennej należy pamiętać o kilku zasadach. Urządzenia powinny być montowane na wysokości minimum 2 metrów od podłogi. Ważne jest też zachowanie odpowiedniej odległości od okien i drzwi. Wynosi ona co najmniej 1 metr. W jednym pomieszczeniu można zainstalować kilka rekuperatorów. Pracują one wtedy w systemie centralnym, sterowanym jednym panelem. Takie rozwiązanie pozwala na wentylację większych przestrzeni. Jest ono często stosowane w apartamentach i małych domach. Ranking rekuperatorów ściennych uwzględnia takie parametry jak: wydajność, poziom hałasu oraz funkcje dodatkowe.
