Rodzaje włazów kanalizacyjnych
Włazy kanalizacyjne występują w różnych typach. Najpopularniejsze to włazy żeliwne, betonowe i kompozytowe. Każdy z nich ma swoje zalety i wady. Żeliwne są najbardziej wytrzymałe, ale też najcięższe. Betonowe sprawdzają się w mniej obciążonych miejscach. Kompozytowe łączą lekkość z odpornością na korozję.
Wybór odpowiedniego rodzaju zależy od konkretnego zastosowania. Do przydomowych instalacji często wystarcza lekki właz plastikowy. Na drogach konieczne są ciężkie włazy żeliwne. W zakładach przemysłowych sprawdzają się odporne chemicznie włazy ze stali nierdzewnej.
Ważnym parametrem jest też klasa obciążenia włazu. Określa ona maksymalny nacisk, jaki może wytrzymać pokrywa. Dla chodników wystarczy klasa A15 (do 1,5 tony). Na drogach potrzebna jest już klasa D400 (40 ton). Dobór odpowiedniej klasy zapewnia bezpieczeństwo użytkowania.
Istotna jest również szczelność włazu. W miejscach narażonych na zalanie stosuje się włazy z uszczelkami. Zapobiegają one przedostawaniu się wody opadowej do kanalizacji. Takie rozwiązanie chroni sieć przed przeciążeniem w czasie intensywnych opadów.
Jak dobrać wymiary włazu
Średnica włazu musi być dopasowana do studzienki. Standardowe rozmiary to 600, 800 i 1000 mm. Mniejsze włazy (400-500 mm) stosuje się w przyłączach domowych. Większe (powyżej 1000 mm) w dużych kolektorach miejskich. Właściwy dobór średnicy ułatwia inspekcję i konserwację sieci.
Wysokość włazu też ma znaczenie. Włazy płaskie sprawdzają się na równym terenie. Na pochyłościach lepiej zastosować włazy z teleskopem. Pozwalają one na regulację wysokości pokrywy. Dzięki temu można ją idealnie dopasować do nawierzchni.
Właz do szamba powinien mieć odpowiednią nośność. Dla przydomowych szamb wystarcza zwykle klasa A15 lub B125. W miejscach przejazdowych konieczna jest wyższa klasa. [Właz do szamba] (onninen.pl/produkty/wlaz-do-szamba) musi być też szczelny, aby zapobiegać wydostawaniu się nieprzyjemnych zapachów.
Przy doborze wymiarów warto uwzględnić też masę włazu. Ciężkie pokrywy utrudniają otwieranie. W miejscach częstej inspekcji lepiej sprawdzą się lżejsze modele. Waga ma też znaczenie przy transporcie i montażu włazów.
Materiały stosowane do produkcji włazów
Żeliwo to tradycyjny materiał do produkcji włazów. Cechuje się dużą wytrzymałością i odpornością na ścieranie. Włazy żeliwne są ciężkie, co utrudnia kradzież. Ich wadą jest podatność na korozję, zwłaszcza w agresywnym środowisku.
Beton zbrojony to tańsza alternatywa dla żeliwa. Włazy betonowe są ciężkie i trwałe. Sprawdzają się w miejscach o małym natężeniu ruchu. Ich minusem jest kruchość – mogą pękać przy uderzeniach. Wymagają też starannego montażu, aby uniknąć nierówności.
Coraz popularniejsze stają się włazy z tworzyw sztucznych. Są lekkie i odporne na korozję. [Właz żeliwny teleskopowy Bohamet] (onninen.pl/produkt/BOHAMET-Pokrywa-teleskopowa-typ-L315-do-studni-315-klasa-A15-1-5T-bez-manszety-05-600-315-015,64645) to przykład nowoczesnego rozwiązania. Łączy on zalety żeliwa i tworzywa sztucznego.
Stal nierdzewna to materiał premium do produkcji włazów. Jest wytrzymała i odporna na korozję. Stosuje się ją głównie w przemyśle spożywczym i chemicznym. Włazy ze stali nierdzewnej są drogie, ale mają długą żywotność.
Klasy obciążenia włazów kanalizacyjnych
Klasa A15 to najlżejsza kategoria włazów. Wytrzymują obciążenie do 1,5 tony. Stosuje się je na terenach zielonych i chodnikach. Są odpowiednie do przydomowych instalacji kanalizacyjnych. Ich zaletą jest niska cena i łatwość montażu.
Klasa B125 to popularna kategoria do zastosowań miejskich. Wytrzymują nacisk do 12,5 tony. Montuje się je na parkingach i drogach osiedlowych. Zapewniają dobry kompromis między wytrzymałością a ceną. Są odpowiednie do większości zastosowań komunalnych.
Klasa D400 to standard na drogach publicznych. Wytrzymują obciążenie do 40 ton. Montuje się je na jezdniach i placach manewrowych. Zapewniają bezpieczeństwo nawet przy przejeździe ciężkich pojazdów. Ich wadą jest wysoka cena i duża waga.
[Włazy kanałowe] (onninen.pl/produkty/Sieci-wodno-kanalizacyjne-i-gazowe/Kanalizacja-zewnetrzna/Wlazy-i-wpusty/Wlazy-kanalowe) w klasach E600 i F900 stosuje się w miejscach ekstremalnych obciążeń. Wytrzymują nacisk odpowiednio do 60 i 90 ton. Montuje się je na lotniskach i w portach. Są to specjalistyczne produkty o bardzo wysokiej cenie.
Konserwacja i utrzymanie włazów
Regularna kontrola stanu włazów jest kluczowa dla bezpieczeństwa. Należy sprawdzać ich stabilność i szczelność. Luźne lub uszkodzone włazy mogą stanowić zagrożenie dla ruchu. Inspekcję warto przeprowadzać co najmniej raz w roku.
Czyszczenie włazów zapobiega ich zablokowaniu. Należy usuwać nagromadzone zanieczyszczenia i roślinność. W przypadku włazów żeliwnych ważne jest też zabezpieczenie antykorozyjne. Regularne malowanie przedłuża ich żywotność.
W przypadku uszkodzenia włazu konieczna jest szybka wymiana. Pozwala to uniknąć wypadków i infiltracji wód gruntowych. Przy wymianie warto rozważyć zastosowanie nowocześniejszych rozwiązań. Mogą one poprawić funkcjonalność i trwałość instalacji.
Właściwa konserwacja obejmuje też dbałość o otoczenie włazu. Należy utrzymywać równą nawierzchnię wokół niego. Zapobiega to uszkodzeniom i ułatwia odpływ wody. W zimie trzeba pamiętać o odśnieżaniu, aby zapewnić dostęp do włazu.
